Resultater

Kommentarer til aktiviteten
BRØRVIKSKUTO (098) Feltrapport DEN 08.04.97 EIDSLAND TRADISJONSBERAR:HANS BRØRVIK DOKUMENTASJON:ARNE HØYLAND TEMA: TILSKJERING AV SISTE STAVLEIA TIL GRINDHUSET Likt fotaspenne på grindane. Om lyden av boremaskiner. Borejeit og borereigg. ”Han har lyna litt i loktne no” Naglematerial. Kjidna smør sjølv, gav mjelkerestar til dyre og det vart ekstra med kjøt. Berje i Långedalen uredd høgdane som indianaren. Geitasti og vårhaje i Leiro. Masfjorden Austfjorden levrte leigejeit. Andreas Dyrkolbotn dreiv sal og formidling av geit. Val av stilkemne. Naust ved Møsterbrua . Stemningbilete frå Stokkeviki mot Mo. --------------------------- BILETE 1051 Me har bore fram den andre stavleia og skal skjera ho te. BILETE 1052 Hans merker og rissar med blyant der det skal sagast og stemmast ut. BILETE 1053 I søre enden av stavleia vert det fyrst skåre ut to spor for stavøyro, (dei som står på høgkant). Etterpå vert det stemt ut ei nedfelt lega på beten.(vassrett snitt på bilete) BILETE 1054 Etterpå vert det gjort på same måten i nordre enden av stavleia. BILETE 1055 Då e grinne ferigskåre. Da e åtta nagla du må ha te stavgrinnane. Hans understreker at fotaspenne må vera likt på grinnane. Hans ser på klokko og seier: - da e bere ein halltime te middag, da e før lite te å ta te me ny akkord. Me høyrer eit skytesmell frå vegarbeidet langs Eidsfjorden. Hans kommenterer: eg haure aller (heima i Gammersvikje) at dei skaut på veien her inne i Eidsfjorden (tunellarbeidet sist haust og vinter) eg har bere høyrd ein gong og då va eg i Brørvikje. Hans kallar boremaskinene for bårejeitna (f.). Dei gamle bårejeitna hamra og slo og bråkte fælt i motsetnad til dei nye haydrauliske boreriggane. Han minnest lyden av dei gamle bårejeitna og seier: før når dei bårde med bårhammar i tunellane før, va da et fela leventur tå dei, desse hamrane slo, når fleire gjekk, vart da et øvedøvande spetakkel, dei haurekje sin eien tankje ein gong da va et infernalsk spetakkel tå da borti Kallansmarkje. Vis dei for eksempel hadde bårt tvert øve frå saje her, bortunna fjelle på hi sido, so hadde da vørte et infernalsk leventur. Så registrerer Hans at vinden har stilna litt ute,og seier: - han har lyna litt i loktne no (lyna=lya) Han fortel og at : Nils Grøssvik tebaud meg ei ny (furu) med ein gong når han haure kor da gjekk (furua so slapp lekkjetonga under løyping i Grøssvikmarkje i fjor vår) Eg spør Hans kva han vil bruka til naglematerial i grinda. - du må ha 5/4 toms bord, da e da ideella. Seinare forklarer han at han ville skore lekter i 5/4 toms dimensjon frå eit ala furubord med grei ved. Så ville han høvla ned kantane til rund dimensjon. Me går inn i bilen og set oss til å eta. Prat i matpausen : Da lønte seg å kjidna smøre sjøl før, då fekk dei mjelkerestane te å fora dyre med, og da gav utslag på kjøttmengden på dyret. Hans seier : - detta va nåke alle viste, men då måtte dei ta ekstra-arbeidet med å kjidna. Han Berje i Långedalen va bygningsmann. Han hadde ikkje høgdeskrekk. Han sto på håve på møne når han hadde fått møne på huse. Han sa at han skulle setja kruno på verkje. Eg hadde nåke material på Fuglaberje ved Nottveit. Dei hadde laga ei renna utover berget so materialen skulle løypast utfor og nedi sjøen. Då dei skulle eta gjekk han Berje og sette seg utpå rennekanten. Hans seier : - han ørdest ikkje mykje (han vart ikkje mykje øren) Han far, han Berje og han Ingebrikt Hesjedal va på jakt oppi Vommagløfso. Her er fjelle stupbratt ned. Dei tok ein pause og han far og han Ingebrikt Hesjedal sette seg innpå på kanten, men han Berje sette seg på kanten og let føtna dingla utfør dar. Da va 700 meter beint ned mot fjorden. Da e enkelte so ikkje har detta drage eller suget når dei kjem frampå sånna stora høgde. Indianarane ska vist ha da slek. Dei reagerte ikkje på høgde og vart brukt te å byggja høge brue. Om geitasti og vårhaje. Dei hadde vårhaje i Leiro då eg gjekk i skulen. Når da lei på sumaren, va da veksande mat på fjelle og då flytta dei geitadrifte opp i Modalen elle Eksingadalen. To tå brørna mine dreiv litt med geitasti. Da va no leigegeit frå Masfjorden og Austfjorden. Da va mykje geit i Masfjorden før i tide. Dei kunne ha store flokka med geit dar, so leigde dei ut då om summaren. So om hausten va da å slakta killingane eller gamla geite. Sume tide kjøpte dei geitna hjå dei, dei handla og vandla. Han Andreas Dyrkolbotn, da va månge gonga at han leverte geit og kom og henta att om haustane. So lenje han va gote va han med på desse jeitaføringane. Etter matpausen tok me av presenninga på materialane og leita fram stilkemne til skuto. Her var to emne å velgja mellom, og me bar inn begge to på saga. Hans ville og ta inn dei andre emna til lot og stamn, men det auka på med regn, så me fekk ikkje gjort meir. Hans hugsar eit ordspråk han haure som smågut om det å verta våt. Dei kunne seia : - ja, du e no heilt jønovåt - ja, nei eg e no ikkje våtare enn inn te sjidne Eg køyrde Hans ut til bilverkstaden på Øyra. Eg spurde litt om nausta der som Møsterelva renn uti fjorden. Hans hugsar at det stod naust ved brua som no går over elva. Naustet som står der no er av nyare dato og felles for to bruk på Møster. Dei gamle nausta var grindverk utan kledning. BILETE 1056-1057 På heimvegen tok eg to bilete av Mofjorden inn mot Mo. Bileta er tekne frå Stokkeviki.

Bilder