Kommentarer til aktiviteten
"Brørvikskuto" er eit privat dokumentasjonsprosjekt som underteikna starta opp i november 1995.
Hovudsaka for meg var å dokumentera Hans A Brørvik(f.1920 - d.2008)sine kunnskapar om skog, materialkunnskap og båtbygging.
Prosjektet vart avslutta med ferdigbygd skute i mai 2002
Tilsaman vart det 333 episodar med dokmentasjon, skriftlege notatar og diasfoto.
Dei fyrste 177 episodane dokumenterte eg for Norsk Handverksutvikling (NHU) og det varte fram til utgangen av 1998.
Dei resterande 156 episodane har eg dokumentert for eiga rekning og det gjekk fram til sumaren 2002 då skuta vart ferdigstilt og overrekt til stiftinga Brørvikskuto i Stamnes, Vaksdal.
Det vert såleis eit langt lerret å bleikja å leggja ut alle episodane på nettet, men etter all den hjelpa eg fekk frå Hans og nettverket hass ,vil eg på denne måten takka alle dei som hjalp til med å realisera prosjektet.
Det som her vert lagt ut, er utkastet til eit bokmanus som eg skreiv i 2003 med midlar frå Norsk kulturråd og Hordaland fylkeskommune.
Men manuskriptet vart så stort og detlajert at eg kunne ikkje gje det ut som bok. Då var det at NHU tok på seg oppgåva å gje ut boka. Det endte med at eg fekk i oppdrag å redigera det store manuset på omlag 1000 sider til eit på omlag 100 sider.
Boka er ikkje kome ut enno, men NHU arbeider med saka, og går alt etter planen, kjem ho kanskje ut sumaren 2010.
Arne Høyland
Bilder
PÅ LEIT ETTER EMNE TIL BÆKK PÅ KVAMME
Eg har gjort avtale med Ola D Kvamme om å få leita etter rot-emne som skal brukast til bækk i skuto.Den 1. Desember 1995 er eg og Hans Brørvik på skogstur i Solaråsen på Kvamme og ser etter emne. Hans kommenterer ein del av trea me ser på :
- Detta kan vera emne te bækk i ein robåt, ikkje til ei skuta.
- Da må ikkje vera for månge røt, da må gjedna vera ei kraftig og to småe, da e då du kan finna emne.
Hans går bort til eit anna tre og seier:
- Her va røtna lett tilgjengelege og lett å bedømma. Her er eit ypperleg terreng før å leita etter bækkemne.
- Her med støvelen ville eg kutta ho so emne te bækk i ein robåt.
Detta emnet kunne brukast både til kort- og långbækk.
Klikk direkte på bileta for max storleik.
Me går forbi ei furu som er rotvelta og Hans seier dette:
- Vis da va rotvelte, såg dei alltid ette om da va kne i da.
Denna fåro rotvelta i ein storm før snart to år sidan. Men ho e ikkje brukande til båtmaterial før ho e turr i baret. Skal ein bruka rotvelta, må ho vera fersk, dersom treet er dødt, går det makk i materialen. Den makkjen so kjem ette rotvelta, e kunn i mydlo borkjen og veden. Mång gånje har me tekje ale te skur, da e brukande material. Da same e fåro so har torka på rote, du ser sånne "torrgadda" stunno rundt i markje.
T O R R G A D D A : eit innturka furutre som har daua på rot og som har mist baret og barken.
Så passerer me eit tre som står i meir djup jord og Hans seier:
- Da e ikkje noko god plass detta, da e so mykje jord. Da e dar da e grunnast du finn da besta emnet, står da i djup jord e da vanskele å finna nåke, og so veks da so mykje røt. Storleiken på stammen kan vera høveleg til ein skutebækk, men ho vert for arbeidsam i rota.
Hans har funne eit nytt bækk-emne og sparkar vekk jorda rundt eine rotarmen.
Hans kommenterer emnet:
- Rotarmen er litt bein, men her
e litt emne, bra med emne i
veden.
- Da e et solid emne. Detta e da
besta emnet so långt.
Litt lenger nord i Solaråsen vert det meir jord og mange av trea har ein tendens til å lyfta rota opp etter seg.
Hans kommenterer trea slik:
- Det var rart korleis fåro lufta seg på rote. Ho står nærmast på bein so ein krakk. Enkelte kan ha lufta seg mykje.
Da e litt før dryge stamma, alt før svære, so mykje du ikkje kan gjera nytte tå.
Me pleide å bruka kvisten tå fåro te ved.