Resultater

Elevar ved Lindås barneskule, har registrert kulturminne på eigendomen Rosenlund, ein gong del av Lindås prestegard. I seinare tid vart eigendomen også kalla for Sanitetshuset. Elevane gjorde oppmålingar og skreiv ned fakta og tok bilete. Denne reportasjen har eg laga i etterkant av opplegget og er basert på feltarbeidet som eg gjorde i lag med skuleelevane. Opplysningane fekk me av noverande eigar av Rosenlund som tok i mot oss og viste oss rundt.

Når det gjeld opplysningar om denne bygningen, så syner eigaren av huset til eit hefte om "Rosenlund" under Lindås Prestegard som Hans Jakob Låstad Lygre har skreve. Etter at presten Jens Petter Hveding døydde på Lindås i 1828, vart det bygd eit stovehus på prestegarden til presteenka. Seinare overtok sønene dette huset og det vart flytta ned her det står i dag på Apalbakken. Dette har vore i tida før 1857 . Etter den tid vart det brukt som doktorbolig, hvor doktorene solgte videre til neste doktor. Branntakster frå 1856, 1869 og 1883 viser at huset har blitt bygd på i denne perioden, og framstår som sveitserhus på foto frå 1903.

I en periode etter 1914 var det lensmannen som budde i Rosenlund, og frå 1930 ble det meir brukt som feriebolig og utleie til arrangement og forsamlingslokale. KLIKK DIREKTE PÅ BILETA FOR MAX STORLEIK

Sanitetsforeningen på Lindås kjøpte eiendommen i 1964 og brukte huset til ulike aktiviteter, utleie til arrangement og forsamlingslokale.

Sanitetsforeningen solgte eiendommen i 2003 til private eiere, som tilbakefører huset slik det såg ut for ca 100 år siden. Oppmåling lengde 1362cm breidde 1090cm høgde1000cm

Gamal tømra kjerne i huset. I fylgje heftet om "Rosenlund" under Lindås Prestegard som Hans Jakob Låstad Lygre har skreve, skal tømmerkjernen i bygningen vera tømmer frå ei kyrkja i Haus prestegjeld. Kjelda til denne opplysningen har han funne i presten Torbjørn Frølich si bok frå 1924: "Fjon eller Masfjorden". Frølich som var prest i Masfjorden skriv dette i boka, s.396: "Doktorboligen på Abelbakken har opprinnelig være en kirke i Haus prestegjeld. Tømret blev sendt til Lindås, og paa Lindås prestegård blev derav bygget enkebolig for provst Hvedings mor. Senere blev huset flyttet til Abelbakken"

Gamalt kyrkjetømmer som kjerne i huset. KILKK DIREKTE PÅ BILETE FOR MAX STORLEIK

Detalj tømmervegg. Tømmeret er truleg fyrst grovøksa og til slutt finpussa med bandakniv (trekkjekniv).

Kyrkjetømmer med spor etter dekor?

Detalj av nov på kyrkjetømmer.

Like ved hovudhuset i Rosenlund står eit gamalt stabbur som kan ha høyrd til prestegarden eller nokon av dei seinare eigarane. Oppmåling lengde 587cm breidde462cm høgde450cm

Registrartorane av stabburet og våningshuset i Rosenlund framfor stabburet. Stabburet skal vera bygd før 1870

Konstruksjonen i inngangspartiet av stabburet.

Inne i stabburet står eit tømra rom som har vore nytta som matvarelager. Tømmera er skoren på oppgangsag, det ser ein av sagskuren på tømmerveggen, d.v.s. dei paralelle loddrette "strekane" på tømmerveggen.

Like ved hovedhuset ligg ein lang smal bygning med fleire rom som har vore nytta til hønsehus, vedsjul, utedo, bryggjehus og redskapsbod.

Nede ved sjøen ligg naustmiljøet med naust som har høyrd til Rosenlund og Stenebutikken.

Registratorane målte opp naustet og kom til dette resultatet: lengde 925cm breidde 457cm høgde 363cm

Naustet er bygd ca. 1859

Rosenlundnaustet lengst til høgre, Stene-naustet til venstre.

Støa inn til Rosenlundnaustet vart også registrert.

oppmåling av steinmuren til høgre lengde 839cm breidde 126cm

Oppmåling av midtrommet i støa breidde inne ved naustdøra 224cm breidde midt i støa 147cm breidde lengst ute i støa 190cm breidde av steinla til høgre i støa innerst i støa 34cm lengst ute i støa 65cm

Det vart registrert ein lunnestokk i støa, truleg av osp slik det er tradisjon for i Nordhordland.

Naustet har ein konstruksjon som i dag vert kalla for grindverk. I gamle dagar var denne byggjemåten også kalla for bindingsverk i Nordhordland. Det er fire grindar i naustet og materialane er av furu. Grinda lengst bak i naustet som me ser på bilete vart delvis oppmålt. Her er nokre av måla: staven til venstre er 180cm høg breidden mellom hjørnestavane er 364cm

Oppmåling av grinda framme i naustet: høgde på staven til venstre 210cm avstanden mellom hjørnestavane 443,2cm (sjå eiga skisse)

Materialane i sjølve grindverket er øksa

Stav, bete er bunden (festa til kvarandre) saman med ein trenagle, medan stavleia er felt ned på staven og stavleia.

Beten er også bunden til staven med eit snedband (skråband, skråstivar) som er festa med trenagle.

Detalj av avsmalning på betahalsen.

Taket er av bølgjeblekk og eternitt, truleg begge av nyare dato.

Namn på nokre av delane i grindverket slik det ofte vart sagt i Nordhordland: Stavleia, snedband og taksperr

Det raude naustet til venstre høyrer til Stenefamilien, dei som tidlegrae dreiv butikk på Stenekaien. Oppmåling lengde 745cm breidde 528,5cm høgde 429cm

Me var ikkje inne i naustet, men eigaren meiner det er bygd på same måten som naustet som tilhøyrer Rosenlund, altså eit grindabygg.

Registratorane som målte opp naustet og fotograferte.