Resultater

I dag fekk eg omvisning på Olsvoll, garden der Arvid Taule har vakse opp. Me starta med ein samtale heime hjå Arvid. Etter ei lita stund kom naboen Leif Vetås innom og var med i praten ei lita stund. Sonen til Arvid som no driv garden, kom og innom og vart med då me tok oss ein tur i nærområdet. Utskifting på innmark kom i 1890-åra. Siste utskiftinga kom i utmarka nede på Dal i 1937. Gamlehuset som han vaks opp i er framleis i bruk. Det vart bygd i 1909 av nye materialar. Far til Arvid, Magnus Augustus Taule var gift med Hildur f. Vetås, og overtok bruket i 1943. No er det sonen til Arvid som bur i huset. Huset er nettopp utvida og mordernisert.

Gamletunet låg på myra like nedanfor nabobruket på bilete. I dag er det 9 bruk på Olsvoll. Dette bruket vart på folkemunne kalla for Gosen. Namn på nokre av dei andre bruka var : Slottet og Botn.

I grensa mot eit av nabobruka står ein gamal merkestein.

Mjølkerampen står fraleis etter den tid mjølka vart henta med mjølkebil og levert i mølkespann.

Det var to reservekjelder på garden, kjedlo i Botn og den litt nedanfor bruket til Leif Vetås Når dei elles var vasslaus køyrde dei ned til Litlavatnet eller i Kålen. Botn ligg i enden av vegen

På det eine bruket står det ei gamal stove og ei gamal løe.

Løa er bygd i grindverk og ein del av materialane er brukt oppatt og kan då skriva seg frå løene som stod i klyngetunet før utskiftinga. Løa er falleferdig men der er ein del gode materialar og anna gardsutstyr som bør takast vare på.

I eine enden av Løa står ein liten gamal tømra bygning som etter byggjestilen og materialane å døma kan vera frå 1700- talet. Den minner om den bygningstypen som vart nytta i dei gamle røykstovene.

Den gamle bygningen er nova opp av tildels breie furuplankar som er fint bearbeidd og avrunda i over- og underkant. Denne stova vart flytta ut frå det gamle klyngetunet etter utskiftinga. Ein del av den gamle bygningsmassen på Olsvoll skal ha kome frå Osterfjorden.

Dør og dørkarm er av svært gamal type. Heile bygningen er difor verneverdig, då det er svært få slke bygningar som er tekne vare på i Nordhordland.

Løa er truleg autentisk med slik ho vart sett opp etter utskiftinga og bør dokumenterast med foto, oppmåling og skisse.

På dette bruket har dei og hatt potetkjellar, eller jordkjellar som nokon kallar det.

Potetkjellaren er mura i naturstein med ei inngangsdør. Oppe på toppen er det ei steinhelle som kan takast vekk for å regulera inneklimaet.

Rett vest for Olsvoll på andre sida av ein liten dal som heiter Dal ligg nabogarden Hole.

Før utskiftinga hadde brukarane felles torvmyr eit stykkje ovanfor tunet. Etter utskiftinga tok dei torv nede på Dal. Dei tok både hakatorv og maskintorv. Torva vart køyrd heim med hest, eg var så vidt med på det i 1950-åra seier Arvid. Det vart teke torv på begge sider av elva. På Arvid sitt bruk vart torva lagra i løa. Fire av bruka hadde eigne torvhus i utmarka, restane tå nåken av dei står enno. Desse var murde i stein.